İstem dışı idrar çıkışı ile ortaya çıkan yaygın bir sağlık sorunudur. Pelvik taban kaslarının zayıflaması veya mesane kontrol sorunlarından kaynaklanır. Kadınlarda idrar kaçırma, fiziksel aktivite, öksürme veya hapşırma sırasında görülebilir. Stres tipi, sıkışma tipi veya karma tip idrar kaçırma şeklinde sınıflandırılır. Tedavisi, yaşam tarzı değişiklikleri, egzersizler veya medikal yöntemlerle yapılabilir. İdrar kaçırma, sosyal ve psikolojik etkiler yaratabilir.
Kadınlarda İdrar Kaçırma Belirtileri Nelerdir?
Ani ve güçlü bir idrar yapma ihtiyacı hissedilir. Kişi tuvalete yetişemeden idrar kaçırabilir (aşırı aktif mesane belirtisi). Gülme, öksürme, hapşırma veya ağır bir şey kaldırma gibi karın içi basıncı artıran durumlarda görülür (stres tipi idrar kaçırma). Gündüz ve gece boyunca sık sık tuvalete gitme ihtiyacı hissedilir. Genellikle mesane doluluğu hissedilmeden idrar kaçırma gerçekleşebilir. İdrar yapma sonrası damlama veya kontrolsüz küçük sızıntılar yaşanabilir.
Mesane tam boşaltılamadığı hissi eşlik edebilir. Koşma, zıplama gibi fiziksel aktiviteler sırasında kadınlarda idrar kaçırma yaşanır. Uyku sırasında kontrolsüz idrar kaçırma olabilir (gece enürezisi). Mesaneyi tamamen boşaltmakta güçlük yaşanır. Bu durum idrar sızıntısına yol açabilir. İç çamaşırda sürekli bir ıslaklık hissedilir, bu da kişisel hijyen sorunlarına yol açabilir. Bu belirtiler, idrar kaçırmanın altında yatan nedene bağlı olarak farklılık gösterebilir. Tedavi ve önlem için uzman bir doktora başvurmak önemlidir.
Kadınlarda İdrar Kaçırma Neden Olur?
Hamilelik, doğum ve yaşlanma gibi süreçler pelvik taban kaslarını zayıflatabilir. Bu durum mesane ve üretrayı destekleyen yapıları etkileyerek neden olabilir. Özellikle vajinal doğumlar sırasında pelvik kaslara baskı uygulanması bu riski artırır. Menopoz sonrası östrojen seviyelerinin azalması, mesane ve üretra dokularında incelmeye neden olabilir. Bu durum mesane kontrolünü zorlaştırabilir ve kadınlarda idrar kaçırma yaşanmasına yol açabilir.
Fazla kilo, mesane üzerinde sürekli baskıya neden olur. Karın bölgesindeki basıncın artması mesane kontrolünü zorlaştırarak riski artırabilir. Geçici idrar kaçırmanın sık görülen bir nedeni idrar yolu enfeksiyonlarıdır. Bu enfeksiyonlar mesane tahrişine ve sıkışma hissine yol açabilir. Parkinson gibi nörolojik rahatsızlıklar, idrar yollarını kontrol eden sinirde bozulmaya yol açar. Bu da idrar kaçırmaya neden olabilir. Kabızlık, pelvik taban kaslarına ekstra baskı yapar.
Bu bölgedeki kasların güçsüzleşmesine ve dolayısıyla idrar kaçırmaya neden olabilir. Sigara içmek, öksürük gibi kronik bir durumun oluşmasına yol açarak pelvik taban kaslarını zorlayabilir. Aynı zamanda mesane kontrolünü etkileyen kasların zayıflamasına neden olabilir. Pelvik bölgedeki cerrahi müdahaleler, mesane çevresindeki sinirlerde veya kaslarda hasar yaratabilir. Kadınlarda idrar kaçırma tedavisi durumun nedenine bağlı olarak değişir.
Kadınlarda İdrar Kaçırma Sorunu Nasıl Tedavi Edilir?
Gün boyunca sıvı alımını sınırlamak ya da gece tüketimini azaltmak, aşırı mesane aktivitesini kontrol altına alabilir. Obezite, idrar kaçırmayı artırabilir. Kilo kaybı mesane üzerindeki baskıyı azaltabilir. Pelvik taban kaslarının güçlendirilmesi, stres tipi idrar kaçırma durumunda oldukça etkilidir.
Düzenli egzersizle mesane kontrolü artabilir. Uzman bir fizyoterapist rehberliğinde yapılan egzersizler tedavi sürecini hızlandırır. Aşırı aktif mesane (urge inkontinans) durumunda, mesane kaslarını gevşetici ilaçlar kullanılabilir. Doktor önerisiyle alınan bu ilaçlar semptomları hafifletebilir.
Menopoz sonrası gelişen hormonal değişikliklere bağlı idrar kaçırmada, östrojen tedavisi etkili olur. Vajinal pessary,özellikle stres tipi idrar kaçırmada kullanılan bir cihazdır. Mesaneye destek sağlayarak kadınlarda idrar kaçırma semptomlarını hafifletebilir. Aşırı aktif mesane durumunda, mesane kaslarına botoks enjeksiyonu uygulanabilir. İdrar kaçırma kontrol altına alınana kadar ped ve koruyucu giysiler kullanılabilir. Sorunun getirdiği stres ve kaygı ile başa çıkmada psikolojik destek önemlidir.
